Движењето на Богомилите Sunday, Oct 14 2012 

Основен извор претставен во печатена форма за движењето на богомилите во 10ти век е Беседата за Богомилите од Презвитер Козма, напишана со цел да се осудат богомилите и да се оттргнат масите од нив, да не станат еретици. Козма истакнува дека прв учител и распространувач на богомилството бил попот Богомил. Меѓу населението од селата во планината Бабуна е зачувана една легенда за попот Богомил. Според името на планината, подоцна богомилите уште ги викале и бабуни. Легендата укажува дека поп Богомил бил роден во селото Богомила. Тука живеел и умрел, а гробот му се наоѓал до самото село во селото Богомила. Тука живеел и умрел, а гробот му се наоѓал до самото село во цкрвиште изградено во земјата кое на богомилите им служело како молитвен дом. Слично такво скривалиште има и во пештерата до селото Нежилово. Учеле дека постои борба меѓу доброто и злото, и дека на крајот ќе победи доброто. Тие проповедале дека богатите се слуги на ѓаволот, па кој им се потчинува ним – тој всушност му се спротивставува на Бога.  Учеле дека сиот видлив свет со неговите закони и поредоци не бил создаден од бога, туку од ѓаволот. Пропагирале дека секој може да му се моли на бога и без свештениците.

Богомилите се делеле на три категории:

Совршени Богомили

Обични Верници

Слушатели

Раководната улога ја имале првите. Тие се сметале за вистински христијани.

Лит.: Историја на Македонскиот Народ, Култура: Мисла: Наша Книга 1988 372 стр 24см

Митрополитот Теодосиј Thursday, Mar 8 2012 

Митрополитот Теодосиј е роден во село Трлис, Неврокопско, денес Гоцеделчевско. Еден е од активните учесници за создавање на самостојна македонска црква уште во 1874 година. Доаѓајќи на чело на Скопската епархија во почетокот на последното десетлетие на XIX век владиката Теодосиј почнал систематски и доста внимателно да работи за издвојување на македонските епархии од составот на Егзархијата. Меѓутоа условите за создавањето на нова независна црква во рамките на Отоманската империја не биле благопријатни, немало никакви изгледи таа да биде признаена. Единствената можност што давала некакви изгледи за успех се состоела во тоа, македонската црква да се стави под покровителство на некоја од оние цркви кои Отоманската империја ги признавала и чија што дејност во државата била одобрена.

Шансата за тоа Теодосиј ја видел во соработка со Католичката црква, односно во поминувањето во Унија. За таа цел на 3 декември 1891 година во Скопје дошло до средба помеѓу Теодосиј и претставникот на католичката црква во Цариград Бонети. Во разговорите Теодосиј ги поставил следните барања:

– да се обнови самостојноста (автокефалноста) на Охридската архиепископија во канонско единство со Римската црква;

– за поглавар на обновената Архиепископија да се постави Теодосиј;

– сето свештенство од високиот клер (епископите) до свештено-монасите и мирските свештеници да бидат родом МАКЕДОНЦИ и да ги назначува Теодосиј, а епископите да бидат потврдувани од Папата;

– границите на Архиепископијата да се поклопуваат со границите на Македонија со тоа што нема да се менува постоечката поделба на епархиите итн.

Активностите што ги развил Теодосиј за одделувањето на македонските епархии од бугарската егзархија и за создавањето на нова самостојна македонска црква во сојуз со Католичката црква предизвикале остра реакција на бугарскиот егзарх. Последниот ги презел сите мерки што му стоеле на располагање да го спречи реализирањето на овој план. Со помошта на турските власти тој го уапсил Теодосиј и стражарно го довел во Цариград од каде што бил префрлен во Бугарија. Овде бил заточен во еден манастир каде што останал до крајот на својот живот.

 

извадок од Историја на Македонскиот Народ,

издавачи Македонска Книга, Култура, Мисла, Наша Книга

Скопје, 1988 г.