Како светците добиле празници Wednesday, Dec 19 2012 

Стар ет Свети Никола. Немат место рисјанско кај да се не знајт неговото име и да не се празнуат негојот празник. И комшииве него го имаат за светец. Тие го викаат Ад’рбаба.

Едно време позавиделе сите други светци, оти Свети Никола да ет толку честен. Се собрале сите и се згоориле да направат една поплака и да се оплачат Господу за таа Свети Николо’а неправдина, оти сите цркви и зел на свое име, а пак на некои од светците ни името не им се знаело. Речено, сторено. Ја напишал поплаката еден од светците и ошол да ја дајт Господу. Зел Господ сполај му, ја испеал и во часот пратил двајца ангели да појдат по Свети Никола, да му кажат оти имат поплака на него и да го заберат пред себе.

Излегле ангелите и прегледале првин на небо, Свети Никола тамо го немало. Слегле на земи. Цела ноќ кутрите ангели барале од црква во црква, немат светец никаде. Пукнала зора и тогај дури одвај едниот ангел заглеал среде море една гемија, ломење напраена и готоа да потонит и при неа сам Свети Николе. Ошле прао тамо и му кажале дека требат да тргнат со нив, зашто имат поплака на него.

– Аман слуги Божји, проговорил светецот, елате еден од вас покрепете а гемиава, ја оту пак поможете да ја куртулиме од далгава побрго за да не падните и вие кабаетлии со задоцнуењето. Се попоглеале ангелите, немало што да праат, виделе не-виделе, зеле ја спасиле гемијата и ја исплинале близу до скелето. После го забрале Свети Никола како што бил изводенет вир-вода, со испокинати алишта, со полетите запрегнати и солупен грб од крепење кораби. Ете на таа пересиа тој тој излегол и паднал ничкум пред Господа, кај што биле собрани и сите даудџии-светци. Ангелите искажале Господу сè со ред како го барале цела ноќ Свети Никола од црква в црква и одвај пред зора го нашле среде море под една искршена гемија, од кај што го собрале.

Од како искажале сè ангелите се завртел Господ кон сите светци и ништо не прогоорил. Ама од погледот негов сите разбрале оти им рекол:

Ојте и вие, прајте истото ко што прајт Свети Никола, ако сакате да бидете честени од сите рисјани.

И се поклониле Господу светците, и си ошле секи на својот конак.

И наредил од тогај Господ на секој светец да му се празнуат празник по еднаш во годината, а на кутриот светец што кодошел, на четири години еднаш да му се празнует празник.

(Тоа е преподобен Касијан Римјанин, споменот му е на 29ти февруари. Умрел во 435та година, основоположник на монаштвото на запад.)

Морски песок за бериќет Tuesday, Dec 18 2012 

се пее на трпеза на Свети Никола

Заспал задремал свети Никола

во стреде море на мермер плоча,

малку му поспал тој три години.

До три години сонце не огреа,

до три години ветор не веа,

до три години дош не ми врна,

да се не роди нишчо берикет,

да ми станала тешка скопија,

Туе помина Богородица,

да си разбуди свети Никола:

-Стани ми, стани, свети Никола.

Од сон ми стана и се поклони.

-Да шчо ме дигаш, ти света мајко?

-Да е станала тешка гладија,

ти да си земеш кола с волови

да си наполниш од море песок

от да си тргнеш по сета земја,

коде да минеш, се да си сееш.

Тој пак си фпрегна кола с волови,

оту си тргна по сета земја,

сос мрва семе многу берикет.

Коде со рока, коде с два прста,

по мрва фрлат благословуват:

-От мрва семе, многу берикет!

Тој ми ишетал по сета земја,

коде со рока, коде с два прста,

во пусто Скопје сос сета кола.

Свети Никола гради цркви Tuesday, Dec 18 2012 

Цркви гради стар свети Никола,

градил ги е од злато и сребро,

оште малко не са доградени, –

не стигнало злато и па сребро,

па се чуди стар свети Никола,

дек да најде злато и па сребро,

да догради цркви монастири.

Па си зема златна патерица,

па си шетна на горе на доле

отиде си крај Белото море,

там си виде таја мрена риба,

дек играе по дно на морето,

криљето и злато позлатени

а в устата безцен камен носи,

та си свети по дно на морето.

Удари си стар свети Никола,

удари си с златна патерица,

удари си това Бело море,

раздели се това Бело море,

улезна си стар свети Никола,

па си фана таја мрена риба,

риба му се милно помолила:

-Пушти ме мене, стар свети Никола

алал да е златото и сребро!

Проговарја стар свети Никола:

-С’ сребро, злато цркви ќе дограда,

безцен камен у олтар ќе остава,

тебе, Рипке, курбан ќе те колам!

 

Како Свети Никола доби име за меѓународна употреба Tuesday, Dec 18 2012 

Пред многу години Бог заповедал за сите светци да има по еден ден во годината, а за свети Никола два дена. И не само тоа, туку за преподобниот Кисијан, кој најмногу го кодошел, наредил само еднаш на четири години да му се празнува денот 29 февруари. Ако се преведе со денешен јазик, Кисијан бил лустриран, па пред Бога се појавува еднаш на четири години, како пратеник за нов пратенички мандат. Но шегата настрана, тема на овој текст не се ниту Кисијан ниту лустрацијата, ами свети Никола, еден од култните светци на христијанството, кој во Македонија се празнува речиси масовно. Дел го слават како именден, или како домашна слава, но многумина се чини не знаат дека токму овој христијански светец е инспирација за создавање на таканаречениот Дедо Мраз, глобалниот светец на потрошувачкото општество. Затоа некои велат дека свети Никола, по старо, всушност е Дедо Мраз по ново. Таквата замена на името за „внатрешна употреба“ со ново име за „меѓународна употреба“ се случила тогаш кога бил измислен преводот на Санта Клаус со Свети Никола. За фолклористите, пак, свети Никола бил трансформиран во Дедо Мраз затоа што во народните верувања, песни и приказни, но и на старите икони и фрески редовно е прикажуван како старец со долга бела коса и брада. Сепак, засега, се разбира, сé уште не се знае точно како настанала приказната за Дедо Мраз, која доаѓа од север, и како таа приказна се вклопила во биографијата на свети Никола?


СКОПЈЕ БИЛ ГРАД НА ЧУДОТВОРЕЦОТ!

Според проф. д-р Марко Китевски, свети Никола зазема значајно место во традицијата и верувањата на македонскиот народ, а многу семејства го сметаат за свој домашен заштитник, празнувајќи го неговиот ден – денот на неговата смрт, 19и декември. Еве што вели Китевски за овој светец.

– Во народното верување овој светец е присутен како еден од најголемите култови во христијанството, а Македонија го има прифатено масовно. Постојат сведоштва дека во Скопје, на пример, овој празник се славел буквално во секое второ семејство, а сега градот нема дури ни црква посветена на овој светител. Славењето на чудотворецот е меѓу најраспространетите наши празници, а дека е така потврдува и тоа што единствено нашата земја во овој дел на Европа има град со името на Свети Никола. Инаку, култот кон неговиот живот и неговите дела е познат од 6 век, а најстарото житие за него потекнува од 9 век. Важел за заштитник на сите луѓе, па затоа високо го ценат не само православните туку и католиците. Од истите причини на овие простори во минатото го почитувале и Турците, кои, како што стои во некои записи од тоа време, го нарекувале Ад’р-баба. Се верува дека луѓето ги штител од секакви неприлики, дека ги помагал сиромашните, ги заштитувал затворениците, неправедно осудените и слично. Сепак, во народното предание, најмногу е запаметен како господар на водите и на морињата, а со тоа и како заштитник на корабите и на патниците што патувале со нив. Затоа пред него се молат особено оние што тргнуваат на пат по вода, зашто се верува дека тој многумина спасил од давење уште додека бил жив. Во едно предание се раскажува дека еднаш кога патувал со брод, бродот потонал, а тој шест недели поминал на парче штица во водата. За цело време се молел да биде спасен, а Бог не само што го спасил туку, затоа што бил исполнет со верба кон него и затоа што го молел со искрено срце, го назначил за заштитник на морепловците. Во таа смисла Марко Цепенков запишал дека свети Никола е постојано присутен на морињата за да ги „варди луѓето од талазите“, додека во записите на обичаите во Гевгелиско, пак, е забележано дека овој ден се празнувал „поради дождови и поплави“. На Дојранско Езеро, на пример, рибарите на свети Никола не влегувале во чуновите, а во Солунскиот Залив престанувал целиот сообраќај.

И Ефтим Спространов во обичаите од Охрид забележал дека светецот Никола бил тој што „праит чудесија“. Од друга страна, во македонските народни песни, пак, овој светец е опеан како „стар свети Никола, кој може да го одмрзне дури и замрзнатото море, но и да гради цркви и манастири“. Во една од песните што останале во меморијата на нашиот народ се спомнува и жртвувањето риба како курбан за црквата што светецот ја градел. Тоа се поврзува со обичајот да се јаде риба за празникот, кој спаѓа во божиќните пости, како и со обичајот во некои места за курбан да се готви крап.
И во песните на „Зборникот на браќата Миладиновци“ се зборува за делбата меѓу четири ангели, меѓу кои е и свети Никола, кој во таа делба ги добил водите, бродовите и гемиите по морето, или, како што вели песната, „он да ги имат, он да и повељат“. Токму затоа што правел само чуда и добрини, но и затоа што секогаш бил прикажуван како старец со бела коса и бела долга брада, западната комерцијална фантазија го искористила како урнек за да го создаде ликот на Дедо Мраз, старец што исполнува желби, правејќи чуда и добрини насекаде каде што ќе стигне со својата глобалистичка суперсонична санка.

Кодошот има празник на четири години!

– Во една приказна, запишана од Јосиф, ѓакон од манастирот „Света Пречиста“ кај Кичево, објавена во цариградскиот весник „Новини“ кон крајот на 19 век, меѓу другото се раскажува дека едно време другите светци му завидувале на свети Никола затоа што бил многу почитуван од луѓето, па се поплакале на Бога за тоа, а Бог ја примил поплаката и веднаш испратил двајца ангели да го повикаат кај него. Откако не го нашле на небото и на земјата, го здогледале среде море како крепи една гемија готова да потоне. Штом го виделе веднаш му ја пренеле заповедта на Бог, а тој ги замолил најпрво да му помогнат да ја извадат гемијата на суво. Виделе-невиделе ангелите му помогнале, а потоа, така накиснат, вели приказната, жива вода сторен, и со искинати алишта, го одвеле пред Бога. Тука во тој момент биле собрани сите светци што се оплакувале на него. Господ само ги погледнал и ништо не рекол, а тие од погледот разбрале дека, ако сакаат да бидат почитувани како свети Никола од луѓето, треба да го прават тоа што го правел тој. И тогаш, се вели во приказната што ја запишал монахот Јосиф од манастирот „Света Пречиста“, Господ заповедал за сите светци да има по еден ден во годината, а за свети Никола два дена. И не само тоа, туку за преподобниот Кисијан, кој најмногу го кодошел, заповедал еднаш на четири години да му се празнува денот 29 февруари – вели д-р Китевски.

И според д-р Михајло Георгиевски, свети Никола е еден од врвните христијански светители, голем чудотворец, кој зазема посебно место во животот и обичаите на македонскиот народ.

– Многу семејства во Македонија утрешниот ден, Денот на свети Никола, 19 декември, го имаат за свој домашен заштитник. Интересно е тоа што овој светец важи за заштитник на сите луѓе од секакви неприлики, независно од верата, расата и нацијата. За животот, чудата и светителските дела на свети Никола дознаваме од неговото житие од 9 век. Според житието, идниот свети Никола се родил во втората половина на 3 век во Патара, град во малоазиската област Ликија. Како момче неговиот чичко Никола, по кого бил крстен, а кој бил епископ патариски, ги наговорил неговите родители да го посветат својот син на служење на Бога и наскоро го вовел во службата во чин презвитер. За време на ракополагањето епископот се свртел кон народот и, меѓу другото, рекол дека тој ќе им биде „утеха на сите онесреќени и помошник на сите страдалници“. И, навистина, цел живот не престанал да им помага на страдалниците, да ги заштитува невините, да ги закрепнува слабите со словото на вистината и верата. Биографијата на презвитерот Никола, објавена во најстарото житие за него од 9 век содржи и други настани и чуда што ги правел додека бил во патарската епархија, но и подоцна.
И подоцна, како архиепископ на Мираклиската црква, секогаш бил строг кон себеси, а истовремено уште повеќе се трудел за доброто на народот. За поуспешно да ја врши својата работа одбрал двајца соработници од презвитерите, а сите луѓе ги примал со таткова љубов, ги сослушувал молбите и поплаките, беспоштедно давал помош и совет, строго се застапувал за невините и обесправените. Со такви грижи го затекнала бурата на прогоните против христијанската црква, која во текот на претходните 50 години работела во мир и тишина. Страшните прогони предизвикани од императорите Диоклецијан и Галериј продолжиле полни 10 години, а почнале во главниот град на Никомидија, каде што на самиот празник Рождество Христово во храмот живи била запалени околу 20.000 христијани. Оттаму прогоните се прошириле речиси низ целата Римска Империја. Сепак, свети Никола доживеал длабока старост, починувајќи тивко и блажено, по кратко боледување, во 342-та година. Телото му било погребено во катедралата во градот Мир, а потоа миро од неговите свети мошти за исцеление добивале сите верници што доаѓале на поклонение. Во 1099 година моштите биле пренесени во градот Бари, Италија, каде што се чуваат и денес.

„КОКА-КОЛА“ ГО РАШИРИЛА КУЛТОТ ЗА ДЕДО МРАЗ БЛАГОДАРЕНИЕ НА СТАЛИН?!

Во Македонија утре се празнува свети Никола, чудотворецот што за секој човек имал подарок. За жал, сега тој веќе не носи подароци како што носел пред стотина години. А тогаш, дури и во овие краеви на светот, децата подароците ги чекале само од него. Сега го чекаат Дедо Мраз. Како свети Никола од иконите и фреските се преселил на камионите што носат „кока-кола“ и како станал дедо со црвени образи и со карактеристична глобална насмевка?

Првпат денешниот Дедо Мраз, метафорички потомок на свети Никола, бил прикажан на цртеж во 1931 година, облечен во црвен костим со бело крзно, како комерцијален бренд на компанијата што правела пијалак за целиот свет. Таков, каков што со мали измени се задржал до денеска, го нацртал Хадон Синдлом, со намена да се зголеми продажбата на пијалакот, а истовремено компанијата да се прикаже низ благороден добродушен човек што дели подароци насекаде во светот.

Инаку, освен свети Никола, односно освен овој трансформиран свети Никола со „кока-кола“ во раката, кој е светски лидер во оваа област, во Франција подароците ги носел Пер Ноел, во Англија – Фадер Крисмас, во Италија – Ла Бефана, во Шведска тој се нарекува Јултомтен, во Холандија го нарекуваат Синтерклас, во Финска е Јоилипуки, кој како лик е најсличен со оној од приказната на „Кока-кола“. Впрочем, скандинавските ликови влијаеле најмногу врз американската приказна за оној што носи дарови со санка што ја влечат суперсонични ирваси. Затоа најпрво Дедо Мраз е нацртан како стар и весел дебелко, како холандскиот Синтер Клас од почекот на 19 век. Во Америка се појавил како лик со име Санта Клас, кој личел на некакво добродушно животно со рилка завиткана во американско знаме. Во вториот обид, Санта Клас станал човек со широко лице и дупченца на образите, црвен нос, бела брада и голем тркалезен стомак. Облечен е во бојата на „Кока-кола“, се разбира.

Сепак, најинтересно е тоа што по Втората светска војна, власта на СССР, најголемата христијанска земја во светот, односно другарот Сталин лично забранил да се употребува името на свети Никола, а со тоа отвора простор христијанскиот светец во глобални рамки веднаш се замени со Дедо Мраз. Оттука, Дедо Мраз е измислица на западната комерцијална машинерија, но во исто време тој е и трансформација на свети Никола, односно искомерцијализиран лик на светецот од Мирликиската митрополија. Да не беше Сталин, свети Никола можеби сé уште ќе делеше подароци без да има обврска да се појавува на камионите на „Кока-кола“!

извор: Нова Македонија

Крст над Свети Николе Tuesday, Dec 18 2012 

Според историските факти, малото градче навистина е свето место.

Заштитникот на градот, Свети Никола, се празнува два пати во годината – на зима, 19 декември и пред лето на 22 мај, кога е Летен Свети Никола (празник на пренесување на моштите на Чудотворецот).

Турските пописи од XVI век забележале дека на територијата на денешниот град постоеле две населби – Овче Поле (кај Рецко маало) и Исви Никола (Свети Никола) или Крк Клисали – населба покрај цркви, црквино (околу денешната црква). Низ народот кружи предание дека во Свети Николе имало 40 или 42 цркви, скоро сите уништени од османлиите.

Ова послужило како инспирација на архитектот Николај Карташев, по мајка Овчеполец а по татко Русин, во седумдесетите години на минатиот век да го креира првиот урбанистички план на градот, според кој што  старото црквено маало требало да си остане исто. Тој ги  проектирал Домот на Културата и споменикот од столбови на поранешниот мермерен плоштад, како спомен на старите цркви. За жал првиот урбанистички план на градот предложен од архитектот Николај Карташев не одговарал на тогашните власти.

Под денешната црква Свети Никола се наоѓа старата црква. Летото минатата година почна реновирањето на истата, а со одлука на владиката Иларион беше преосветена со престол на светецот Прохор Пчињски кој е роден во Овче Поле. На 01.11.2011, денот кога се празнува овој светец, беше одново отворена за јавноста.

При копањето за спречување на појава на влага во старата црква, на северната страна се појавиле ѕидови со сводови од уште постар објект, како и неколку гроба. Пронајдените артефакти се предадени во локалниот музеј. Од таму не известија дека сеуште работат на проверка на истите и неможат да ни дадат поопширна информација.

Свештениците и дел од црковниот одбор пренесоа дека имало нараквица (белегзија) во гроб од дете, копче во гроб од возрасен, кое што потврдило дека станува збор за христијанин, монета од IV век, како и ѕидови и сводови кои што наликувале на ранохристијанска базилика. Местото каде што се појавиле овие остатоци сега е затрупано, се чека на подобри времиња за некој конечно да интервенира.

Црковни места во Свети Николе и крстови од камен поврзани според четирите страни на светот, отсликуваат КРСТ. Свети Илија на запад, Свети Стефан на исток, Свети Никола на север и Свети Спас на југ се локации каде што и пред денешните крстови и цркви, веројатно имало храмови. Линијата од исток кон запад поминува во близина на денешната полициска станица, каде што постоела црква, срушена за да биде заменета со џамија.

Повторно како случајно и линијата исток запад поминува таму.

povtorno

Во т.н. “американско маало” кај стариот ат пазар при копање за водовод, биле најдени остатоци од храм. Повторно на истата линија. Што крие мајката земја, времето ќе покаже. А до тогаш, трпение. Спасение. 

Небесните Чуда Wednesday, May 9 2012 

Еве светител Божји којшто постојано го пишува Евангелието Христово; го пишува непрестајно од небото со своите чуда, како што непрестајно го пишуваше во времето на својот живот на земјата. Го пишува по целата земја, на сите пет континенти. Сиот исполнет со чудесниот и чудотворен Господ, тој и не живее поинаку, тукупостојано чудотворејќи. Затоа и го стекна надимето Чудотворец при своето славно име – Николај. Непрестајно живеејќи со Господ Исус Христос, со тоа најмило чудо на сите светови: архангелските, ангелските, човечките, животинските, растителните, минералните, тој и самиот стана едно од најмилите чуда на земјината историја, и на небесната историја, во мера во којашто неа ја создаваат човечките битија.

Човекољубието на овој сесожалив светител Божји е неизмерно, бидејќи е целото проникнато со човекољубието на единиот човекољубец – Бог. Затоа и неговите чуда се неизмерни и безбројни. Од нив треба да се споменат барем неколку, за во деновите и ноќите на нашите неволји и маки да се сепнеме и да тргнеме и поитаме кон него со молитва, со крик, со воздишка, со солзи и плач. Атој, бескрајно човекољубив и потресно сожалив, ќе се сожали на нас, ќе ни притекне брзо на помош, ќе нè избави од челуста на нашите чу¬довишта, демоните, какви и да се, од каде и да идат. Не се сомневај во тоа, само верувај! Бидејќи вистината на Севистинитиот е оваа: Сè е можно за оној што верува. Ана прво место можно е за светиот миленик Христов, големиот Николај Чудотворецот, којшто е целиот пронижан со богочовечка и семоќна вера Христова: со сета душа, со сето срце, со сиот ум, со сето свое битие, со сиот свој живот, со сета своја вечност.

I

Во Цариград живееше еден човек, по име Николај, којшто се издржуваше од ракоделие. Побожен, тој се беше заветувал деновите посветени на празнувањето на свети Николај Чудотворец да ги празнува вистински прославувајќи го овој угодник Божји. Тој тоа го исполнуваше истрајно, според зборовите на Светото Писмо: Почитувај Го Господа со имотот од праведните трудови твои (Изрек. 3:9); и на тоа секогаш цврсто се сеќаваше. Така тој достигна длабока старост и, немајќи повеќе сила да работи, западна во голема немаштија. Асе приближуваше празникот на свети Николај и старецот, размислувајќи што да прави, ì рече на својата жена:
„Наскоро ќе биде празникот на нам омилениот голем Христов архиереј Николај. Но како ние бедните во нашата немаштија ќе го отпразнуваме овој ден?“
Неговата побожна жена муодговори:
„Ти знаеш, господине мој, дека мудојде крајот на нашиот живот, бидејќи и тебе и мене нè постигна старост. Дури и да ни се слу¬чи тоа животот да ни заврши сега, ти држи го тој завет и не заборавај ја твојата љубов кон светителот.“
Таа му  укажа на својот маж на килимот што го имаа и мурече:
„Земи го овој килим, па однеси го и продај го, и купи сè што е потребно за достојно празнување на празникот на свети Николај. Ние ништо друго немаме, а овој килим не ни е неопходен, бидејќи немаме деца на коишто би можеле да им го оставиме.“
Штом го слушна тоа, побожниот старец ја пофали својата жена, го зеде килимот и отиде. Акога одеше по плоштадот на којшто се наоѓаше столбот на светиот цар Константин Велики и кога поминуваше покрај црквата на свети Платон, него го сретна секогаш готовиот за помош свети Николај, во облик на чесен старец, и го праша:
„Пријателе мил, каде одиш?“
„Одам на пазар“, одговори тој. Кога мупријде поблиску, свети Николај рече:
„Добро дело. Но кажи ми колкуго продаваш тој килим, би сакал да го купам.“
Старецот муодговори на светителот:

„Овој килим во свое време е купен за осум златници; а сега ќе земам за него колкушто ќе ми дадеш.“
Светителот мурече на старецот:
„Се согласуваш ли да ти дадам за него шест златници?“
„Ако ми дадеш толку“, одговори старецот, „јас со радост ќе ти го дадам.“
Свети Николај ја спушти раката во својот џеб, го извади златото, мудаде на раце на старецот шест големи златници, и мурече:
„Земи го ова, пријателе, и дај ми го килимот.“
Старецот со радост го зеде златото, зашто килимот вредеше помалкуод тоа. Акога се разделија, луѓето на пазарот што стоеја во близина го прашаа старецот:
„Да не гледаш привидение, старче, та сам си зборуваш?“
Бидејќи тие го видоа само старецот и го слушнаа неговиот глас, а светителот за нив беше невидлив и нечуен.

За тоа време свети Николај отиде со килимот кај жената на старецот и ì рече:
„Со твојот маж сме стари пријатели. Ме сретна и ми се обрати со ваква молба: од љу¬бов кон мене, однеси ì го овој килим на мојата жена, а јас треба да завршам една друга работа.“
Штом го рече тоа, светителот стана невидлив. Ажената која го виде чесниот маж којшто блескаше во светлина и го зеде килимот од него, не смееше од страв ни да праша кој е тој. Мислејќи дека мажот ì ги заборавил зборовите што муги кажа таа од љубов кон светителот, жената се разгневи на него и рече:
„Тешко мене, бедната! Мојот маж е законопрестапник и полн е со лаги.“
Велејќи ги тие зборови и слично на тоа, таа не сакаше ни да го погледне килимот, побожно горејќи од љубов кон светителот.
Не знаејќи што се случило, нејзиниот маж изнакупи сè што беше потребно за празникот на свети Николај и си одеше накај дома сиот радосен што го продаде килимот и што не е принуден да отстапи од својот благочестив обичај. Кога стигна тој дома, разгневената жена го пресретна со горчливи зборови и мурече:
„Оди си од мене, зашто го излажа свети Николај! Вистина рече Христос, Синот Божји: Никој што ја ставил раката своја на ралото и погледнува назад, не е достоен за Царството Божјо (Лука 9:62).“
Штом го рече тоа и слично на тоа, таа муго донесе килмот на мажот и мурече:
„Ете, земи! Амене веќе нема да ме видиш. Ти го излажа свети Николај, и затоа ќе изгубиш сè што си стекнал со празнувањето на неговиот празник. Бидејќи е напишано: Кој го држи сиот закон, а згреши во едно, ќе биде виновен за сè (Јак. 2:10).
Слушајќи ги од жената тие зборови и гледајќи го килимот, старецот стоеше восхитен и не наоѓаше зборови да ì одговори на својата жена. Долго стоеше вчудоневиден и најпосле мустана јасно дека свети Николај извршил чу¬до. Воздивнувајќи од дното на срцето и исполнувајќи се со радост, тој ги подигна рацете свои кон небото и рече:

„Слава Ти Христе Боже, Кој правиш чуда прекуТвојот светител Николај!“
Потоа ја праша својата жена:
„Заради стравот Божји, кажи ми кој ти го донесе овој килим, маж или жена, старец или момче?“
Жената муодговори:
„Старец чесен и лачезарен, облечен во светли облеки ни го донесе овој килим и ми рече: ‘Твојот маж ми е пријател, па ме сретна и ме замоли килимов да ти го донесам тебе; земи го’. Го зедов килимот и не се осмелив да го прашам донесителот, бидејќи сиот блескаше во светлина.“
Штом го слушна тоа од жена си, старецот се восхити и ì го покажа на жената златото што мубеше преостанало и сè што имаше купено за празникот на свети Николај: храна, вино, просфори и свеќи. И воскликна:
„Жив ми Господ, човекот што го купи килимот од мене и повторно го донесе кај нас бедните и смирени слуги дома, навистина е свети Николај, бидејќи оние што ме видоа во разговор со него ме прашаа: ‘Не гледаш ли привидение?’ Тие ме видоа само мене, а тој им беше невидлив.“
Тогаш обајцата, старецот и жената, воскликнаа вознесувајќи Мублагодарност на Семоќниот Бог и пофалба на Неговиот голем архиереј Николај, брзиот помошник на сите коишто со вера го повикуваат. Исполнети со радост тие веднаш појдоа во црквата на свети Николај, носејќи ги златото и килимот, и мураскажаа за тоа на сиот клир во црквата и на сите што се беа затекнале таму. И сите што го чуја нивното кажување Го прославија Бога, Којшто им дарува милост на своите слуги, и свети Николај. Испратија кај патријархот Михаил и го известија за сè. Патријархот нареди на старецот да мусе даде помош од имотот на црквата Света Софија. И го отпразнуваа празникот чесно, со молитви и пофалби кон Бога.

II

Во Цариград живееше еден благочестив човек по име Епифаниј. Тој беше многубогат и многууважуван од царот Константин (станува збор за Константин Мономах, кој царуваше од 1042 до 1060 година). Еднаш тој намисли да си купи за слуга еден роб; и во третиот ден од месецот декември зеде седумдесет и два златници, го јавна коњот и одјава на пазарот каде што трговците дојдени од Русија продаваа робови. Но не мупојде од рака да купи роб и тој се врати дома. Штом слезе од коњот, тој влезе во палатата, го извади од џеб златото што го носеше на пазар, го стави некаде во палатата и го заборави местото каде што го остави. Атоа мусе случи по дејството на ѓаволот, којшто непрестајно војува со христијанскиот род. Бидејќи ѓаволот, не поднесувајќи ја побожноста на овој маж, намисли да го турне во бездната на гревот. Утредента наутро големецот го повика слугата што го служеше и мурече:
„Донеси ми го златото што ти го дадов синоќа, ми треба за на пазар.“
Штом го чутоа, слугата се уплаши, бидејќи господарот не беше мудал залто, и рече:
„Господару, не си ми дал злато.“
На тоа господарот возврати: „О, зла и лажлива главо, каде го стави златото што ти го дадов?“
Слугата се колнеше дека не сфаќа за што зборува неговиот господар. Големецот се разлути и им нареди на слугите да го врзат и немилосрдно да го тепаат и да го оковаат во синџири. Аво себе си рече: „Неговата судбина ќе ја решам штом ќе помине празникот на свети Николај“, бидејќи овој празник се паѓаше по два дена.
Заклучен сам во одајата, слугата со солзи повика кон семоќниот Бог, Кој ги избавува оние што се во неволја:
„Господи Боже мој, Исусе Христе, Седржителу, Синуна живиот Бог, Кој живееш во непристапна светлина, кон Тебе викам, зашто Ти го знаеш срцето на човекот, Ти си им помошник на сиромашните, избавување на оние што се во неволји, утеха на тажните – избави ме од оваа необјаснива напаст! Устрој милостиво избавување, за и господарот мој, избавувајќи се од гревот и неправдата сторени кон мене, да Те прослави Тебе со весело срце, и јас, Твојот ништожен слуга, избавувајќи се од оваа напаст којашто неправедно ме постигна, да Ти вознесам благодарност за Твоето човекољубие.“
Велејќи го тоа и слично на тоа со солзи и додавајќи ì на молитвата молитва и на солзите солзи, ова момче повика кон свети Николај:
„О, чесен оче свети Николај, избави ме од беда! Ти знаеш дека не сум виновен за она за што ме обвинува господарот. Утре ќе осамне твојот празник, а јас сум во голема неволја.“
Падна ноќ и момчето, уморно, заспа. Па мусе јави свети Николај, секогаш брзиот помошник на сите што со вера го повикуваат, и рече:
„Не тагувај, Христос ќе те избави прекумене, слугата Свој.“
Во тој миг паднаа синџирите од неговите нозе и тој стана и Мувознесе пофалба на Бога и на свети Николај. Во тој час светителот мусе јави и на неговиот господар, и го укори:
„Зошто мунаправи неправда на својот слуга, Епифаниј? Ти самиот си виновен, зашто заборави каде го стави златото. Момчето го мачиш без причина, а тоа ти е верно. Но бидејќи тоа не го смисли ти самиот, тукуте научи исконскиот зол непријател, ѓаволот, еве, ти се јавувам за да не пресуши твојата љубов кон Бога. Стани и ослободи го момчето. Аако не ме послушаш, ќе те снајде голема несреќа.“
Потоа, покажувајќи муго со прст местото каде што беше положено златото, свети Николај рече:
„Стани, земи си го твоето злато и ослободи го момчето.“
Кога го рече тоа, тој стана невидлив.
Големецот Епифаниј се разбуди сиот треперејќи, отиде до местото во палатата што муго покажа светителот и го најде златото коешто самиот го беше ставил таму. Тогаш, обземен од страв и исполнет со радост, рече:
„Слава Ти, Христе Боже, Надеж на сиот род христијански! Слава Ти, Надеж на безнадежните и брза Утехо на очајните! Слава Ти, зашто го покажа светилото на сиот свет и брзото станување на паднатите во грев, свети Николај, којшто исцелува не само од телесни, тукуи од душевните соблазни.“
Сиот во солзи тој падна пред чесната икона на свети Николај и рече:
„Ти благодарам, чесен отецу, зашто ме спаси мене недостојниот и грешниот и дојде кај мене ништожниот очистувајќи ме од гревовите. Со што да ти возвратам за тоа што погледна на мене и дојде кај мене?“
Откако го кажа тоа и слично на тоа, големецот отиде кај момчето, и кога виде дека оковите паднале од него го спопадна уште поголем ужас и многусе прекоруваше себеси. И веднаш нареди да го ослободат момчето и да го опсипат со секакво внимание. Самиот, пак, цела ноќ ја мина во бдеење, благодарејќи Муна Бога и на свети Николај којшто го избави од таков грев. Акога заѕвони за утрена, тој го зеде златото и со момчето отиде во црквата на свети Николај. Овде со радост им раскажа на сите со каква милост го удостои Бог и свети Никола. И сите Го прославија Бога Којшто твори такви чуда прекуСвоите угодници. Акога заврши утрената, во црквата господарот мурече на момчето:
„Чедо, не јас, грешниот, тукутвојот Бог, Создателот на небото и земјата, и светиот угодник Негов Николај нека те ослободат од ропството за и мене барем некогаш да ми биде простена неправдата што ти ја нанесов од незнаење.“
Штом го рече тоа, тој го раздели златото на три дела: еден дел ì даде на црквата на свети Николај, другиот им го раздаде на сиромасите, а третиот муго даде на момчето, велејќи:
„Чедо, земи го ова и никомунема да бидеш должен, освен на свети Николај. Ајас ќе се грижам за тебе како грижлив татко.“
И вознесувајќи Мублагодарност на Бога и на свети Николај, Епифаниј си отиде дома сиот радосен.

III

Во Цариград живееше еден благочестив човек, полн со вера во Господа Христа. Тој го сакаше многуи го почитуваше големиот угодник Божји свети Николај. Еднаш, подготвувајќи се по некоја работа да отпатува со кораб во друга земја, тој според својот обичај отиде во црквата на свети Николај и мусе помоли на Божјиот светител. Потоа се прости со пријателите и со соседите, па се качи на коработ и отпатува. Во три часот по полноќ почна да дува силен ветар и започна невреме. Морнарите се растрчаа околупритегнувањето на едрата, им прискокна на помош и овој благочестив човек, но некако се сопна и падна во морето. Мракот беше страшен, ветерот силен, та не можеа да мупритекнат на помош на давеникот, иако сите го сожалуваа и офкаа. Атој, онака облечен, борејќи се со брановите и тонејќи, викна:
„Свети Никола, помогни ми!“
И – о чудо! Тој одеднаш се најде во својата куќа во Цариград, иако мусе чинеше дека уште е во длабочината на морето. Неговите домашни, штом го чуја неговиот глас, запалија свеќи. На тоа дотрчаа и соседите и го видоа како стои насред куќа, громогласно зборува, а облеката сета мусе цеди од морската вода. Сите се скаменија од ужас и страв, неспособни збор да прозборат.
Адавеникот им рече:
„Браќа, што се случува? Знам дека вчера се простив со вас, па отидов на кораб. Коработ се отисна и ние пловевме по морската шир. Потоа  дувна силен ветар, настана бура, морнарите се растрчаа околуедрата, а јас некако се препнав и, зафатен од ветрот, паднав во морето и го повикав на помош свети Никола. Асега каде сум, не знам. Кажете ми, да не сум полудел? Што се случило со мене?“
Атие, кога го слушнаа што кажува и гледајќи како морска вода мутече од облеката, разбраа дека се случило прекрасно чудо. И сите почнаа да се радуваат со него и долго од радост плачеа и воскликнуваа: „Господи помилуј!“
Потоа давеникот се преоблече и отиде во црквата на свети Николај. И остатокот од ноќта го помина во молитва, плачејќи, правејќи метании и вознесувајќи Мублагодарност на Бога и на чудесниот угодник Негов, светителот Николај.

IV

Во антиохискиот крај, близуСарацените, живееше еден добродетелен и богобојазлив човек, по име Агрик, и имаше син единец, Василиј. Агрик беше украсен со благодатта Божја и изобилуваше со големо богатство, и имаше голема вера и љубов кон светиот отец Николај Чудотворецот. Секоја година тој свечено го прославуваше празникот на свети Николај и поставуваше две трпези: една за сиромасите, а друга за пријателите, соседите и останатите. Недалекуод градот Антиохија се наоѓаше црква посветена на светиот отец Николај. Тамусекоја година за празникот на свети Николај се собираше многународ. Една година за тој празник навали многуброен народ кон светата црква. Побожниот Агрик го испрати својот син Василиј со слугите, велејќи муна синот:
„Оди, чедо, во црквата на свети Нико-лај и постапи онака како што си се научил од нас поранешните години: вечерната богослужба отстој ја со страв и срдечност, така и целата утрена и Божествената Литургија, па потоа врати се дома на ручек. Ајас и мајка ти ќе подготвиме сè што е потребно за сиромашните.“
Откако ги ислуша внимателно зборовите на својот татко, Василиј со радост отиде в црква. Но за време на утринската богослужба налетаа Сарацените, ја опколија црквата и ги заробија сите мажи, меѓунив и Агриковиот син Василиј. И сите како робови ги однесоа на островот Крит. ТамуВасилиј, како мошне убаво момче, Сарацените муго дадоа на кнезот Амир. Останатите робови, пак, едни ги продадоа, а дру¬гите ги затворија в затвор. Сараценскиот кнез го одреди Василиј да го двори и да муслужи лично нему.
Кога слушнаа за ова, родителите на Василиј удрија во плач и липање, и наместо радосно празнување нив ги постигна тажно чемреење. Обземени од тага тие две години не го празнуваа празникот на светиот отец Николај, тукусè везден плачеа и солзи ронеа, и вака зборуваа:
„Мил наш сине, не те гледаме ние сега со врсниците твои и со раце не те прегрнуваме, и со усни не те целиваме. Подобро ќе беше на постела болен да те негувавме, на раце да те подигавме и превртувавме, отколкушто падна во раце на незнабожни луѓе. И смрт да те снајдеше, со радост ќе ì го предадевме твоето тело на земјата. И немаше срцето вака да ни се кине.“
На ваквото нивно тажење и лелекање се собираа кај нив роднините и соседите да ги тешат во болката и јадот. И тешејќи ги, им говореа:
„Зошто сте толкумалодушни во тагата? Зарем не ви е познато какви многубројни чуда и на копно и на море прави чудесниот светител Николај? Тој избавува од меч и од секоја незаслу¬жена смрт; избавува и од ропство.“
Слушајќи ги тие зборови од своите блиски, Агрик донекаде се утеши, па ì рече на својата жена:
„Каква корист имаме волкушто плачеме? Ете, веќе трета година како лелекаме; заборавивме и на празникот на светиот отец Николај и не отидовме кај него за празникот. Тукупослушај ме сега: ајде да подготвиме свеќи, елеј и темјан, па да појдеме кај светителот и да мусе помолиме со вера, да нè утеши во тагата по нашиот син Василиј и да нè охрабри со надеж. Зашто тој може да ни го врати синот или нас на некој начин да нè извести дали е жив или мртов.“
Штом го чутоа, жената мурече:
„Добро велиш, господине, да направиме како што предлагаш, бидејќи скоро ќе биде и празникот на светиот отец Николај.“ И така направија: со радост поитаа во црквата на свети Николај. И како што прилега го отпразнуваа празникот, па се вратија дома. Во својот дом приредија вечера, на којашто беа повикани нивните роднини и сите поблиски соседи. И почнаа да јадат и да пијат славејќи Го Бога и спомнувајќи ги чудата на светиот отец Николај. Во тоа време почнаа силно да лаат ку¬чињата во дворот. Агрик им рече на своите слуги:
„Одете и видете зошто толкулаат кучињата; да не има некоја ѕверка или нешто друго?“
Слугите излегоа, но ништо не видоа, а кучињата и натамупродолжија силно да лаат. Тогаш Агрик зеде светилки и со останатите појде да види што е тоа. И здогледаа во дворот човек во сараценска облека. Се исплашија и не знаеа кој е. Акога пријде Агрик поблиску, виде момче со чаша полна со вино во раката. И го гледаше ништо не зборувајќи, сиот обземен од страв и радост. Скаменет, тој најпосле одвај прозборе:
„О чедо мое, Василиј! Навистина ли те гледам тебе? Ти ли си или твојата сенка?“ Момчето Василиј одговори брзо:
„Јас сум, татко, твојот син единец когошто Сарацените го заробија и го одведоа на Крит како роб.“
Кога го слушна тоа, Агрик летна, го прегрна синот и почна да го бакнува, и го прашуваше:
„Чедо мое миличко, кажи ми, како побегна од рацете на безбожните Сарацени? Со кого се посоветува, чедо, за тоа? Ајде, кажи муна тато.“
Асинот мурече на таткото:
„Татко, не знам што да ти одговорам. Но ова единствено го знам: сега го прислужував кнезот сараценски на вечерата. Бидејќи кога ме заробија и ме одведоа на Крит, тамуме дадоа на сараценскиот кнез Амир. И од тоа време Амир ме одреди да го служам со вино, стоејќи пред него за време на трпезата со чаша полна со вино, како што и сега, татко, ме гледаш. И ете, не знам каква сила ненадејно ме зеде и со оваа чаша којашто сè уште ја држам в рака како со некој ветар ме пренесе и ме постави овде, и видов како на ова место ме поставува великиот свет отец Николај.“ Штом го чутоа, Агрик се исполни со радост заради големото чудо, го зеде сина си за рака и ì го предаде на неговата мајка. Атаа, кога го виде синот, од радост плачеше и многуумилни зборови мукажуваше, и прегрнувајќи го непрестајно го бакнуваше, а вака зборуваше:
„Сега те гледам, премило чедо мое Василиј. Сега неочекувано со своиве раце те прегрнувам. Сега, чедо мое сакано, те имам тебе, утехо на душата моја! Сега сите таги на моето мајчино срце се расточија, зашто, еве, во своите раце ги држам сите богатства.“
Кога за тоа слушнаа луѓето од околните места, брзо се собраа да се радуваат и да се веселат заради неискажливото чудо. И приредија чесна прослава во чест на светиот и велик отец Николај Чудотворец, славејќи Ја Пресвета Троица, Отецот и Синот и Светиот Дух, сега, секогаш и во сите векови. Амин.

V

Еднаш во Киев на празникот на светите маченици Борис и Глеб многународ се собра од сите градови и села заради празникот. Еден киевјанин кој имаше голема почит кон свети Николај и кон светите маченици Борис и Глеб седна на кораб за Вишгород за тамуда се поклони на гробот на светите маченици Борис и Глеб, а имаше со себе понесено свеќи, темјан и просфори, сè што е потребно за достојно празнување. Откако се поклони на моштите на светите и душата своја ја исполни со радост, тој тргна со коработ назад дома. За време на патувањето по реката Дњепар, неговата жена којашто држеше дете во рацете задрема и го испушти детето во водата, а тоа потона. Таткото почна да си ја кубе косата на главата, офкајќи:
„Тешко мене, свети Николај, затоа ли имам толкуголема вера кон тебе, за да не го спасиш моето дете од потопување! Кој ќе биде наследник на мојот имот? Кого ќе го научам свечено да го прославува твојот празник? Како ќе го јавувам твоето големо милосрдие што го излеа на сиот свет и на мене бедниот, кога моето дете се удави? Јас сакав да го воспитам просветувајќи го со чудата твои за после мојата смрт да ме фали мојот пород празнувајќи го свети Николај. Но светителу, ти ме нажали не само мене, тукуи себеси, зашто јас наскоро ќе морам да престанам да те прославувам во мојот дом, зашто сум стар и го чекам крајот. Да сакаше, можеше да ми го спасиш детето; но ти допушти тоа да се удави и не го спаси моето единче. Или сметаш дека не знам за твоите чуда? Та ним им нема број и јазикот човечки не е во состојба да ги раскаже. И јас, свет отецу, верувам дека ти можеш сè што ќе посакаш, но моите беззаконија претежнаа. Дури сега, раскинуван од жалоста, сфатив дека сета твар ќе ми се покоруваше како на Адам во Рајот пред гревот да ги држев беспрекорно Божјите заповеди. Асега сета твар станува на мене: водата потопува, ѕверот растргнува, змијата проголтува, молњата изгорува, лебот даден за храна не нè насити и, според волјата Божја, ќе ни биде на погибел. Ние, надарени со душа и разум и создадени според сликата Божја, не ја исполнуваме, сепак, како што треба волјата на својот Создател. О, оче свети Николај, немој да се разгневиш на мене што зборувам вака смело, бидејќи јас не ја губам надежта на спасение, имајќи те тебе за помошник.“
Неговата жена, пак, си ја кубеше косата и се удираше по образите. Најпосле, тие стасаа до градот и ужалени влегоа во својата куќа. Настапи ноќ, и тогаш архиерејот Христов Николај, брз на помош на сите што го повикуваат, направи прекрасно чудо, какво што немало порано. Ноќе тој го извади од реката удавеното дете и го положи живо и неповредено на хорот од храмот Света Софија. Кога дојде време за утринската богослужба, еклисијархот влезе во црквата и слушна детски плач на хорот. И долго стоеше размислувајќи кој ли пуштил жена таму. Потоа отиде кај оној што го одржуваше редот на хорот и почна да го прекорува. Овој се правдаше дека ништо не знае. Но еклисијархот го прекоруваше:
„Фатен си на дело, зашто деца врескаат на хорот!“
Овој се исплаши, а кога пријде виде дека катанецот е недопрен и слушна детски глас. Кога се качи на хорот, тој здогледа пред иконата на свети Николај детенце, сето накиснато од вода. Не знаејќи што да мисли, го извести за ова митрополитот. Откако отслужи утрена, митрополитот испрати да го повикаат народот на плоштадот и да прашаат чие детенце лежи на хорот во црквата Света Софија. Сите граѓани отидоа во црквата, чудејќи се од каде би можело да се најде на хорот дете мокро од вода. Дојде и таткото на детето да го види чудото, и штом го здогледа, го позна. Но не верувајќи си себеси, тој отиде кај својата жена и ì раскажа сè по ред. Атаа веднаш почна да го прекорува, велејќи:
„Та како не разбираш дека е тоа чудо направено од свети Николај!“
Мајката веднаш отиде в црква, го позна своето дете и пред и да го допре, падна пред иконата на свети Николај и го молеше со умиление и солзи. Амажот, стоејќи подалеку, ронеше солзи. Штом слушнаа за тоа, сите дојдоа да го видат чудото. И се собра сиот град, славејќи Го Бога и светителот Николај. Амитрополитот приреди чесен празник, каков што се прави на денот на празнувањето на свети Николај, и Ја прославија Пресвета Троица, Отецот и Синот и Светиот Дух. Амин.

извор: ПРЕМИН ПОРТАЛ

Моштите на Чудотворецот Wednesday, May 9 2012 

Секоја година од 7-9 Мај, во Бари, Италија, се одржува голем народен религиозен фестивал во спомен на пристигнувањето на моштите на Свети Никола Чудотворец од Мир во Бари. Илјадници луѓе од цел свет доаѓаат за фестивалските денови кои што почнуваат утрото на 7 мај. Свештениците се качуваат на брод со икона од Светецот за да поминат еден ден со него на отворено море. Градскиот плоштад и другите делови од поморскиот Бари изгледаат како во бајка, преубаво украсени во чест на големиот ден.

Следното утро, на 8ми, луѓето се собираат пред храмот за литургијата посветена на Чудотворецот, додека огромна разнобојна статуа од базиликата се поставува пред олтарот за двочасовната миса. Откако завршува пеењето, статуата се праќа на долг ден по морето, за во попладневните часови да се врати, радосно очекувана од преполното пристаниште. Дванаесет мажи во костуми ја носат импресивната статуа на рамења, придружени од многумина кои што носат запалени факели, слики, украси и цвеќиња.

При движењето, наметката на статуата се лелее во воздухот, што остава  в печаток дека Свети Никола  оди над луѓето.Парадата со слики од Чудотворецот од Мир, посветена на големиот ден се донесува пред портите на катедралата, на осветлениот плоштад. Поканетите екуменски гости, претежно Ортодоксни се присутни за време на целата тродневна прецесија. Како што АрхБишопот на Бари го Воспева пренесувањето на моштите, така поканетите гости од првите редови под водство на свештениците слегуваат alla tomba  di santo во подземната стара црква. Таму, свештеник се протнува во криптата каде што е Гробот на Светецот. Од предната страна вади божествена мана, течност што секогаш ја има кај вакви реликвии. Светиот ликвид се носи горе во црквата за продолжување на церемонијата, а надвор прославувањето продолжува и во  текот на целата ноќ.